Resistent tegen medicijnen HIV/Aids

Een stukje achtergrond voor de geïnteresseerde.

Voor degene die mijn 'werkverhalen' lezen, is het misschien opgevallen dat voor beide projecten het overkoepelende doel Improve Treatment adherence is

Treatment adherence betekent dat je compliant, of meer Nederlands: therapietrouw bent.

HIV/AIDS ALS CHRONISCHE ZIEKTE

HIV/Aids kan niet genezen worden, maar het betekent ook niet het einde van je leven. Hier wordt HIV/Aids vaak vergeleken met Diabetes, je moet je hele leven medicijnen slikken. Aids is dus meer een chronische ziekte geworden. Het virus verzwakt je immuunsysteem en gebruikt daarvoor je 'eigen' witte bloedcellen. Patiënten overlijden qua ziektebeeld niet aan Aids maar aan de zogenaamde 'opportunistic deseases'. Oftewel, aandoeningen waarvan HIV/Aids de aanstichter is doordat zij het menselijke immuunsysteem immens verzwakt. TB is de grootste boosdoener in - in ieder geval - Zuid-Afrika.

Een interessant weetje: Aids werd in 1981 in Amerika ontdekt doordat vooral homoseksuele mannen en drugsgebruikers zich meldde met aandoeningen die normaal bij dieren geconstateerd werden en niet bij mensen. Dat mensen ziektes kregen die oorspronkelijk alleen bij dieren geconstateerd werden, kwam omdat hun immuunsysteem ontzettend laag was. Voor een tijd stond HIV/Aids in Amerika bekend als 'the gay desease'. Dorothee's reactie: Natuurlijk kan alleen Amerika zo hypocriet zijn dat ze daadwerkelijk denken dat er een ziekte is die alleen homoseksuele krijgen?!'

MEDICIJNEN HIV/AIDS, HUN MOGELIJKHEDEN EN BEPERKINGEN

Tegenwoordig kunnen we het leven van mensen met het virus HIV verlengen. De medicijnen - antiretrovirale (ARV) - voorkomen dat het virus zich vermenigvuldigt. Dit houdt in dat je afweersysteem sterker is en je minder kans maakt op het krijgen van 'opportunistic deseases' en dus kans maakt op een langer leven. Een leven waarin je gewoon kan functioneren, lol kan maken en werken. Echter de ARV's moeten heel strikt ingenomen worden. Uit onderzoek blijkt dat wanneer dit niet gebeurt, je resistent raakt. De medicijnen werken niet meer en het virus kan zich dus weer met gemak vermedigvuldigen en je afweersysteem verzwakken. Voor nieuwe patienten wordt vooral the first-line regimen gebruikt. Als patiënten 'defaulten' (terug vallen en dus ziek worden door dat HIV de kans krijgt om het afweersysteem aan te tasten) is er een laatste kans: 2nd line regimen. Maar als de patiënt na de 2nd line ARV's opnieuw terug valt, betekent dat einde verhaal. Het lichaam is resistent tegen ARV's en zal dus verzwakken. Het aantal defaulters in Zuid-Afrika is erg hoog en ook in andere landen een probleem. Als patiënten in the first-line defaulten, is het hopen dat de counselors (Agnes, Mercia, Dinah) en sociale werkers bij ACTS (Dorcas en Dorothee) het voorelkaar krijgen tot patiënten door te dringen en ze te laten beseffen dat ze echt therapietrouw moeten zijn. Want na de 2nd line is er geen weg meer terug. Een patiënt tekent min of meer zijn eigen 'snelle' doodvonnis.

Om deze reden is het verbeteren van therapietrouw ontzettend belangrijk. Eigenlijk moet alles er op gespitst zijn om de patiënten zo ver te krijgen therapietrouw te worden en te blijven.

CULTUURVERSCHIL

Nu klinkt al het bovenstaande voor ons logisch. Maar voor de Masoyi Community niet. Wij zijn opgegroeid met Westerse geneeskunde, wij 'geloven' in de Westerse medicijnen en behandelingen, without really questioning it, wij zijn opgegroeid met het besef wat een virus is, dat het iets is wat binnen in je lichaam zit en je dus niet kan zien. Deze mensen niet. Dat 'niet-besef' veroorzaakt door cultuurverschil, het taboe en de invloed van Sagoma's (Witch Doctor's) die Traditional African Medicines praktiseren, spelen allen een negatieve rol wat betreft therapietrouw.

Maar ook geld, om wel de volgende reden:

CD4 cellen zijn cellen die een belangrijke rol spelen in het menselijk immuunsysteem. Zodra de CD4 count onder de 200 is, (normaal is die 500-1500) heb je recht op financiële ondersteuning van de Zuid-Afrikaanse overheid, the zogenaamde Grant. Voor veel mensen is dit hun enige inkomen. Nu was ik laatst bij een Home Care bezoek aan Virginia. Ze heeft geen werk, heeft een kind en was lange tijd on first-line regimen en het ging ontzettend goed met haar. Nu is ze aantal maanden geleden terug gevallen en was ontzettend ziek. Zodoende is ze nu aan de 2nd line. Haar vriend weet niet dat ze HIV positief is, dit belemmert ten eerste al de therapietrouw. Ten tweede is het raar dat iemand die na ontzettend ziek te zijn geweest, daarna zeer therapietrouw was en 'gezond' was, opeens default. Maar opvallend was wel dat op het moment dat ze terugviel haar Grant ophield. Ze zou toen der tijd opnieuw de grant moeten aanvragen bij de overheid maar had een CD4 count van meer dan 200, dus geen recht op de Grant. Na dat ze ziek was, heeft ze opnieuw haar Grant aangevraagd met een CD4 count van om en nabij de 70. Er zijn bij ACTS een paar cases waarvan Dorcas vermoed dat de Grant de grootste oorzaak van hun terugval is. En dat is eng, aangezien je weet dat na 2nd line, het einde komt. Aan de andere kant, je bent moeder, hebt geen werk, de kans op werk is nihil en de Grant is je enige inkomen. Best SHORT TERM resolution.

EVEN EEN ZIJSPOOR: PASER PROJECT (Waar Nederland bij betrokken is)

Op dit moment is er een onderzoek gaande omtrent ARV resistentie in Afrika en Azië. (Het fijne weet ik er niet van) Nederland is betrokken bij de 7 Afrikaanse landen waar dit onderzoek gaande is. In Azië is het onderzoek in handen van Aziaten zelf. De Nederlandse vrouw die betrokken is bij het onderzoek, Peggy van Leeuwen, sprak ik vorige week per toeval. (ACTS is 'one of the sights' die aan het onderzoek meedoet) Resultaten zijn er nog niet, maar ook zij kaartte aan dat therapietrouw een groot probleem is. Het enige 'voordeel' wat Afrika heeft vergeleken het westen, is dat we nu weten dat ontrouw aan de antiretroviral treatment resistentie veroorzaakt. Met de introductie van ARV's in het westen was dit nog niet bekend. Er zijn zodoende vele mensen waarvoor het nu te laat is. Maar wat betreft Afrika, kan op resistentie geanticipeerd worden.

BESEMTTING EN ONTDEKKEN VAN HIV/AIDS

Wat nog meer een 'enge' gedacht is, is het volgende:
Doordat we in het westen bij 'elk pijntje' naar de dokter gaan, wordt in het westen HIV meestal na maximaal zo'n 6 à 8 jaar na besmetting ontdekt. In the rural area kan dat oplopen to zo'n 12 jaar. ACTS schat in dat de meeste patiënten die zij nu behandelen ongeveer 8 jaar geleden zijn besmet. Gezien het feit dat het bekend is dat 1 op de 5 mensen in Zuid-Afrika HIV/Aids heeft, er in de rural communities nog met veel overtuiging onveiling gevreën wordt, veel mensen niet op de hoogte zijn van hun HIV status, en nu pas kleine verbeteringen worden geboekt wat betreft taboe, stigma en het toegeven van de HIV status, kan je je indenken hoeveel slachtoffers er voor de periode 2000-2007 nog moeten gaan vallen.

En zoals ik al eerder heb aangekaart, de Zuid-Afrikaanse overheid pompt praktisch geen geld in dit probleem. Zuid-Afrika heeft lange tijd alle problemen omtrent HIV/Aids genegeerd en belachelijk gemaakt - knoflook zou een remedie zijn?!. Het probleem had niet zo groot hoeven zijn als Zuid-Afrika meer in de lijn van Uganda had geopereerd. Alle hulp is hier afhankelijk van UNAIDS, 15 billion dollars. Ik quote Dorothee:'Het enige goede wat Bush gedaan heeft in zijn 8 jaar presidentschap'. (Obama wil dit bedrag trouwen verhogen :-) )Oftewel: Wat als Zuid-Afrika zelf geen lange termijn beleid heeft? En de geldkraan wordt dicht gedraaid?

INTERESSANTE LINKS

www.laaserhivaids.org/
www.actsclinic.com
http://www.avert.org/aidsuganda.htm
http://www.who.int/hiv/topics/arv/en/